Archiwum

Wspomnienia lucieńskie

Mija kolejna rocznica tragedii smoleńskiej. Zanim nasze oczekiwania dotyczące pracy podkomisji powołanej przez ministra obrony narodowej zaczną się spełniać, możemy znów – jak co roku – uczestniczyć w uroczystościach upamiętniających osoby, które pełniąc zadania państwowe, dobrze się przysłużyły Polsce. I wspominać. Miesiąc przed rocznicą Smoleńska 2010 w Lucieniu odbyła się miła i wzruszająca uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej śp. prof. Lecha Kaczyńskiego jako inicjatora, gospodarza i głównego słuchacza seminariów lucieńskich z lat 2006–2009. Lucień jest położony nieopodal Gostynina, a sam ośrodek prezydencki (dziś w gestii bodaj ABW) – nad pięknym jeziorem. Znajduje się w sercu Polski. Jak wspominano podczas uroczystości, właśnie ze względu na to położenie geograficzne prezydent RP wybrał to miejsce, by spotykać się z polskimi intelektualistami i dyskutować na najważniejsze tematy, poddawać refleksji współczesność i debatować o przeszłości. Miałem to szczęście, że uczestniczyłem w kilku spotkaniach lucieńskich, a zatem – podobnie jak ponad stu innych uczestników seminariów – zostałem zaproszony przez prezydenta Andrzeja Dudę i byłem tam, w tym dniu wspomnień. Przypominano m.in. o tym, że prezydent Lech Kaczyński – wybitny erudyta – podczas spotkań seminaryjnych praktykował ducha demokracji i faktycznej równości. Nawet można powiedzieć więcej, siedząc obok nas jako jeden z wielu dyskutantów, czasem wręcz dawał nam do zrozumienia, iż jest słuchaczem – uczniem – gotowym do pobrania nauki. To mobilizowało i wzbudzało szacunek, szczególnie gdy na zakończenie debaty Prezydent RP dokonywał błyskotliwego jej podsumowania. Wspominano, jak w latach seminariów lucieńskich – z dala od dziennikarzy i mediów – poznawaliśmy prawdziwą twarz śp. prof. Lecha Kaczyńskiego, i jak ten wizerunek był nieobecny w przestrzeni publicznej. Brzmiało to nie tyle jak kolejny raz wyartykułowane oskarżenie, lecz jak zobowiązanie, by choć teraz, po jego śmierci, nieść prawdę o Prezydencie RP – człowieku szanującym odmienne opinie i ludzi, zapraszającym do swego lucieńskiego domu także adwersarzy, proszącym ich, by czuli się u niego swobodnie, starającym się, by przewaga liczebna zwolenników ówczesnej prezydentury w Lucieniu nikogo nie wykluczała. Wspominano zatem człowieka, którego zmistyfikowany obraz stworzony przez media w latach 2005–2010 pozostawał w głębokiej sprzeczności z właścicielem imienia i nazwiska: Lech Kaczyński.

Wspominaliśmy również osoby, które były widoczne na zdjęciach z seminariów, a które także zginęły z parą prezydencką 10 kwietnia 2010 r. Obok mnie siedziały w sali konferencyjnej lucieńskiej rezydencji małżonki Janusza Kochanowskiego i Tomasza Merty. Uczestniczyli w seminariach nie dlatego, że pełnili ważne funkcje państwowe, lecz dlatego, że współtworzyli polską, wielobarwną elitę. Z kolei z jednego ze zdjęć wyłaniała się uśmiechnięta twarz śp. dr. Jerzego Wociala, filozofa z UW i przyjaciela pary prezydenckiej, którego także – choć w innych okolicznościach – śmierć zabrała z tego świata. Patrzyłem na zdjęcie pana Jurka ze szczególnym wzruszeniem, bo – tak się złożyło – przypadliśmy chyba sobie do gustu i niemal zawsze, gdy się spotkaliśmy w Lucieniu, znajdowaliśmy czas na wspólny spacer nad piękne jezioro. Przy szumie liści, wody i trzeszczących deskach molo zbawialiśmy świat lub przynajmniej Polskę.

Seminaria lucieńskie stanowiły żywy dowód na to, że Polska nie zginęła, kiedy my żyjemy. Że jest w nas taki potencjał miłości do ojczyzny mimo XX-wiecznych tragedii, którego nie powstydziłyby się kolejne pokolenia polskie, ani wielki Józef Piłsudski, ani równy mu Roman Dmowski. Że jest w tej umęczonej Polsce prawdziwa inteligencja, dumna i potrafiąca nie tylko z sobą rozmawiać, używać w dyskusji argumentów, lecz i literackiego języka odwołującego się do dziedzictwa kulturowego. Że, krótko rzecz ujmując, nie jest z nami tak źle! Jeszcze nas okupanci i fałszywi przyjaciele do cna nie wytępili. Tym bardziej byłem z siebie dumny, że i ja kilka razy byłem tam gościem. Doświadczenie seminariów lucieńskich wpisuje się zatem, jako pewien dorobek myśli, w naszą historię 1050 lat liczącą, historię wznoszenia się narodu i państwa polskiego. Historię narodu poszukującego stale swego miejsca na ziemi i odkrywającego swój charakter.

Jan Żaryn