XI Festiwal Niepokorni Niezłomni Wyklęci
W czwartek 26 września rozpocznie się w Gdyni kolejna edycja Festiwalu NNW, który w tym roku będzie miał wyjątkowo bogaty program. Zaplanowano projekcję 60 filmów dokumentalnych oraz fabularnych, polskich i zagranicznych, panele dyskusyjne, Pitching Forum, koncerty, Projekt Młodych dla Historii, aktywności dla młodzieży i dzieci. Festiwal potrwa do niedzieli 29 września.
FILMY KONKURSOWE
W tym roku po raz pierwszy odbędą się dwa równoległe konkursy filmów polskich i filmów zagranicznych. W konkursie głównym o nagrodę Złotego Opornika powalczy 26 obrazów. To m.in. „Paszporty Paragwaju” Roberta Kaczmarka, „Kresy” Rafała Brylla czy „Mała Moskwa kontra Mały Londyn” Sławomira Koehlera.
Do konkursu zagranicznego zakwalifikowało się 6 filmów zagranicznych i 5 polskich m.in. albańskiego reżysera Besnika Bishy „Dzieci dyktatury”, węgierski dokument o współpracy żołnierzy węgierskich walczących po stronie niemieckiej z Grupą AK Kampinos „Węgierski korytarz…”, historia urodzonego w 1908 roku w Kalkucie, bengalskiego pisarza i językoznawcy, który trafił w 1934 roku do Warszawy.
Przewodniczącym jury międzynarodowego jest amerykański filmowiec, prof. Samuel Bryan, którego ojciec Julien Bryan był jedynym korespondentem wojennym w Polsce podczas walk obronnych we wrześniu 1939 roku. Na Festiwalu będzie można zobaczyć wystawę jego prac, a sylwetkę Juliena przybliży film Eugeniusza Starky’ego „Ostatni korespondent”.
Ważnym punktem Festiwalu jest zawsze Konkurs Radiowy, do którego zakwalifikowało się w tym roku 12 dokumentów radiowych.
POKAZY SPECJALNE
Po raz kolejny na Festiwalu NNW odbędą się także pokazy specjalne filmów fabularnych. Zobaczymy m.in. „Ułaskawienie” Jana Jakuba Kolskiego (po czwartkowej projekcji spotkanie z reżyserem), w piątek pokaz filmu „Legiony” Dariusza Gajewskiego (spotkanie z ekipą filmową), w sobotę film „Onirica” Lecha Majewskiego, tegorocznego laureata Platynowego Opornika (spotkanie z reżyserem). Zobaczymy też film węgierski „80 huzarów” Sándora Sáry i porozmawiamy z Istvánem Kovácsem, który pracował przy tej produkcji. Planowana jest projekcja dokumentu fabularyzowanego „Niepospolita”, w którym zagrała Agata Różecka, prawnuczka rtm. Pileckiego.
NAGRODY
Nagrodę przyznawaną na Festiwalu NNW za całokształt twórczości, za niezłomność w podejmowaniu trudnych tematów „Platynowy Opornik” otrzyma Lech Majewski. Nagrodę im. bł. Władysława Bukowińskiego za umiejętne opowiadanie historii w literaturze dostanie Marek Cichocki. Swoją nagrodę przyzna, po raz pierwszy w tym roku Platforma Europejskiej Pamięci i Sumienia. Najciekawsze filmy zostaną też wysłane na Festiwal Polskich Filmów w Australii.
WYSTAWY
„Oblężenie Warszawy 1939. Fotografie Juliena Bryana” otworzy syn fotografa – Sam Bryan. Dużym wydarzeniem będzie możliwość spotkania z bohaterami zdjęć – Kazimierą Miką i Zygmuntem Aksienowem. Fotografia, która stała się symbolem obrony Warszawy i tragedii mieszkańców miasta, pokazuje małą Kazimierę Mikę płaczącą nad zwłokami swojej 14-letniej siostry Andzi Miki, która podczas bombardowania wybiegła z kamienicy i skryła się pod drzewem. Odłamek bomby zranił ją, a pilot bombowca widząc, że dziewczynka żyje, wystrzelił do niej serię z karabinu, trafiając w szyję. Zygmunt Aksienow został sfotografowany jako chłopiec, kiedy siedział na gruzach domu i trzymał klatkę ze swoim kanarkiem.
Ważną wystawą jest Aleja Wolności Arkadiusza Gołębiewskiego, który dokumentuje bohaterów historii najnowszej robiąc odciski ich dłoni. Ostatni żyjący świadkowie to nasze prawdziwe gwiazdy – oni weszli do pop kultury właśnie dzięki filmom, zdjęciom i literaturze. Odciski dłoni wykonywane przez artystę Marka Zalewskiego pokazują, jak bardzo różnorodne są te ręce, jak są piękne i jak widać na nich indywidualne historie świadków historii.
Oprócz tego organizatorzy przygotowali także wystawy o Annie Walentynowicz, Lesie Piaśnickim, Kobietach Solidarności i Brygadzie Świętokrzyskiej. Zobaczymy przywiezioną z Rzeszowa gablotę z napisem „Solidarność”, który został odnaleziony na ścianie obozu internowania w Łupkowie. O pracy nad odkuwaniem napisu ze ściany i o osadzonych w Łupkowie opowiada film Arkadiusza Gołębiewskiego „Wolna Rzeczpospolita Łupkowska”, który będzie pokazywany w Gdyni.
PANELE DYSKUSYJNE I GOŚCIE FESTIWALU
Festiwal NNW to również bogaty program paneli dyskusyjnych z udziałem polskich i zagranicznych rozmówców. W tym roku gościć będą m.in.: uczestnik Powstania Węgierskiego Maria Wittner, historyk dr István Kovács; dziennikarz, politolog, pisarz Attila Szalai; wiceprzewodniczący węgierskiego Zgromadzenia Narodowego Sándor Lezsák,; premier Węgier w latach 1993-1994 Péter Boross; dyrektor Instytutu Studiów nad Totalitaryzmami dr Peter Blažek; dyrektor Instytutu Maxa Plancka we Fryburgu prof. Albin Eiser; czeska intelektualistka, była dyrektor Platformy Europejskiej Pamięci i Sumienia Neela Winkelmann; albańska historyk, dyrektor Instytutu do spraw Demokracji, Mediów i Kultury dr Jonila Godole; założycielka rumuńskiego portalu konserwatywnego Anca Cornea. Ze Stanów Zjednoczonych przyjadą dr Cathy Gorn, pomysłodawca i Executive Director NHD oraz Pat Ramsey, członek zarządu NHD.
Będzie można osobiście porozmawiać z gośćmi Festiwalu NNW podczas wielu paneli, spotkań i dyskusji. To m.in. spotkania z reżyserami Janem Jakubem Kolskim, Lechem Majewskim, Arkadiuszem Gołębiewskim, Robertem Kaczmarkiem; scenarzystą Tomaszem Łysiakiem, historykiem dr. Istvánem Kovácsem. Punktem wyjścia do dyskusji o tym, jak opowiadać historię polską zagranicą będzie pokaz filmu dokumentalnego nakręconego w ramach National History Day przez amerykańską młodzież „Powstanie w getcie warszawskim”.
Platforma Europejskiej Pamięci i Sumienia przygotowała panel z udziałem wielu gości zagranicznych o rozliczeniach i próbie szukania sprawiedliwości dla ofiar totalitaryzmów. „Warto być niepokornym” to dyskusja z udziałem opozycjonistów lat 80. XX wieku.
Na Festiwalu NNW nie może zabraknąć prof. Krzysztofa Szwagrzyka i jego ekipy, która od lat poszukuje szczątków naszych bohaterów. Tomasz Łabuszewski (historyka) Janusz Wawrzykowski opowiedzą o Wyklętych w popkulturze. Porozmawiamy o historii na dużym ekranie czy o patriotyzmie gospodarczym. Ważnym punktem dla filmowców i publiczności będzie spotkanie z przedstawicielami AAN i Archiwum IPN, którzy przybliżą sprawę poszukiwania dokumentów, ich odpowiedniego zabezpieczania i użytkowania. O męczennikach zza Żelaznej Kurtyny opowiedzą ks. Jan Sikorski ks. Paweł Cebula oraz postulator w procesie beatyfikacyjnym ks. Toufara – ks. Tomáša Petráčka. Nie może zabraknąć tematyki Kresowej – Marcin Wikło porozmawia o współczesnych działaniach na tamtych terenach z przedstawicielami NGO-sów: Iloną Gosiewską (Stowarzyszenie Odra-Niemen), Siergiejem Godlewskim (Fundacja Niezależności Obwodu Wołyńskiego), Przemysławem Jaśkiewiczem (Stowarzyszenie Trzy kropki), Jackiem Burym (Fundacja Niepodległości).
KONCERTY
Galę Zamknięcia uświetni Adam Makowicz, wybitny muzyk jazzowy, który nagrał kilkadziesiąt płyt i występował w najważniejszych salach koncertowych na świecie współpracując z największymi współczesnymi muzykami.
Tradycją stało się też honorowanie na Festiwalu NNW bardów Solidarności, którzy jednocześnie występują dla zgromadzonej publiczności i gości. W tym roku zagrają Leszek Długosz i Stanisław Markowski. Dzieci trzech wielkich bardów (którzy zostaną uhonorowani Drzwiami do Wolności): Kaczmarskiego, Łapińskiego i Gintrowskiego przygotowują muzyczną opowieść o ich przyjaźni i wspólnym śpiewaniu.
Muzyczno-słowne wspomnienie o Krzysztofie Klenczonie zaprezentują Czerwone Gitary i Jan Pospieszalski.
Ważne! 27 września odbędzie się prezentacja 13 projektów biorących udział w Pitching Forum – jest to publiczna prezentacja poszukujących finansowania 13 projektów filmowych o tematyce historycznej przed gronem decydentów/producentów/dystrybutorów. Skutecznie pomagamy od lat filmowcom i producentom, ucząc ich prezentacji swoich projektów i organizując warsztaty pitchingowe i scenariuszowe. Kilka filmów zgłoszonych do warsztatów jest już obecnie w fazie produkcji, co nas bardzo cieszy.
MŁODZI DLA HISTORII
Ważną częścią Festiwalu NNW jest Projekt Młodzi dla Historii, który od lat przyciąga młodzież, pokazując nowoczesne i ciekawe formy zainteresowania historią najnowszą. Jak co roku przyjedzie ponad 200 osób, które brać będą udział w konkursach. Do konkursu filmowego zakwalifikowało się 10 filmów, w teatralnym weźmie udział 5 spektakli, a do stylizacji modowych zgłoszono pięcioro uczestników. Dla młodych ludzi przygotowane zostały warsztaty filmowe i teatralne, wykłady, spotkania z twórcami.
Co roku na Festiwal przyjeżdżają zwycięzcy jednego z konkursów organizowanych przez National History Day w USA. Z Long Island zawitają nauczycielki historii nauczycielki Melissa Jacobs i Samantha Gerantabee oraz czterech uczniów – Abhinav Goyal, Prameet Vijay Shah, Aarya Shiv Agarwal, Aditya Lodha.
NHD to największa organizacja pozarządowa w USA, która w nowoczesny sposób propaguje naukę historii wśród młodzieży. W konkursach NHD bierze udział prawie 700 tys. uczniów, 20 tys. nauczycieli i 50 tys. wolontariuszy. W tym roku młodzież z Ameryki zaprezentuje 10-minutowy dokument „Powstanie w getcie warszawskim”, który opowiada o odwadze i determinacji Żydów z bronią w ręku sprzeciwiających się niemieckiej machinie Holokaustu.
Nie zabraknie również atrakcji dla dzieci. Szykuje się duże wydarzenie na Placu Grunwaldzkim – Kazimierz Tarnas, „cesarz” polskiego filmu dziecięcego, organizuje podczas Festiwalu NNW otwarty casting do swojego najnowszego filmu. Twórcy Muzeum Bajek będą opowiadać maluchom bajki, a Adam Szklarek poprowadzi zajęcia z budowanie modeli okrętów z drewna.
