"Sieci": Sekretna historia trzech magów

Grzegorz Górny na łamach świątecznego wydania tygodnika „Sieci” dokonuje podsumowania aktualnej wiedzy na temat trzech mędrców.

Nie wiadomo, ilu ich było, choć tradycja głosi, że trzech. Choć nazwano ich Kacprem, Melchiorem i Baltazarem, to tak naprawdę nie znamy ich imion. Nie byli też królami, mimo że tak się ich określa. Kim więc byli i co wiemy o nich na pewno? Grzegorz Górny na łamach świątecznego wydania tygodnika „Sieci” dokonuje podsumowania aktualnej wiedzy na temat trzech mędrców: Wbrew rozpowszechnionym mniemaniom nie byli wcale władcami. Biblia nazywa ich „mędrcami ze wschodu”, po grecku: „magoi apo ton anatolon”.

Autor wyjaśnia, że greckie słowo „magos” miało kilka znaczeń: Mogły mieć one charakter zarówno pozytywny, jak i neutralny i negatywny. Tym mianem obdarzano mędrców, członków perskiej kasty kapłańskiej, znawców nauk tajemnych, czarowników, magów, astrologów i tłumaczy snów, a także oszustów i uwodzicieli. Zauważa również: Ponieważ przybysze z daleka spostrzegli na niebie gwiazdę, która zmusiła ich do wyruszenia w drogę, musieli zajmować się astrologią. W ówczesnym świecie kulty astralne, związane z obserwacją nieba, odgrywały dużą rolę w życiu religijnym całych społeczeństw […]. Wśród antycznych ludów istniał jednak jeden, który odnosił się do astrologii z wielką nieufnością, traktując ją jako bałwochwalstwo. Był to naród Izraela, który postrzegał ciała niebieskie tak jak inne dzieła stworzone przez Boga.

Górny wskazuje też, skąd mogli przybyć mędrcy: Św. Mateusz pisze, że „ze wschodu”. […] chodziło o miejsce, gdzie wschodzi słońce. Według najstarszej tradycji chrześcijańskiej tajemniczy goście mieli być Persami […]. Przez długie wieki mieli oni bliski kontakt z Żydami oraz ich religią i kulturą. Autor podkreśla, że… Persowie w większości byli wyznawcami zoroastryzmu. Uczniów Zoroastra, czyli tamtejszych kapłanów, nazywano właśnie magami.

Autor artykułu wyjaśnia także, czym mogło być zjawisko, które skłoniło ich do wędrówki: Dziś większość naukowców badających tę sprawę przychyla się do opinii jednego z najwybitniejszych astronomów w dziejach, Johannesa Keplera […]. Zauważył on na niebie niezwykle intensywne zjawisko świetlne: koniunkcję Jowisza i Saturna w konstelacji Ryb […]. W efekcie wyglądały one jak jedna wielka nowa gwiazda, która znikła, gdy planety oddaliły się od siebie. Autor przytacza obliczenia Keplera oraz wnioski innych naukowców, które mogą potwierdzać tę tezę.

Górny zaznacza, że nie wiadomo, ilu było mędrców – św. Mateusz nie podaje żadnej liczby: Na początku III w. jeden z najbardziej wpływowych znawców Pisma – Orygenes – postawił tezę, która z czasem rozpowszechniła się jako obowiązująca w świecie chrześcijańskim: „Mędrców było trzech, ponieważ trzy były ofiarowane dary”. Nie wiemy, jak się nazywali. W VI w. narodziła się tradycja, która nadała im konkretne imiona: Kacper, Melchior i Baltazar. Każde z nich oznaczało władcę, ale w innym języku.

W podsumowaniu autor zauważa: Przez wieki ich postacie oraz wędrówka w nieznane, którą podjęli, inspirowały wielu artystów i myślicieli. Tak pisał o nich Benedykt XVI: „Mamy prawo powiedzieć, że reprezentują oni drogę religii ku Chrystusowi, a także drogę nauki, która z myślą o Nim przekracza siebie samą. Są oni w pewnym sensie naśladowcami Abrahama, który na wezwanie Boże rusza w drogę. Na inny sposób są naśladowcami Sokratesa i jego pytania o większą prawdę od tej głoszonej przez oficjalną religię. W tym sensie postacie te są poprzednikami, pionierami, poszukiwaczami prawdy, którzy mają znaczenie dla wszystkich czasów”.

Więcej w nowym numerze tygodnika „Sieci”. Artykuły z bieżącego wydania dostępne są online w ramach subskrypcji Sieci Przyjaciół: https://wpolityce.pl/tygodniksieci/wydanie-biezace.

Kolejny, noworoczny numer tygodnika „Sieci” już we wtorek 27 grudnia br.

Zapraszamy też do oglądania audycji telewizji wPolsce.pl.