Archiwum

Pokolenie JP II

Cała redakcja naszego miesięcznika „wSieci Historii” – Małgorzata Żaryn, Michał Karpowicz, Krzysztof Kotowski i ja, należy do pokolenia papieża Jana Pawła II. Jego pontyfikat wpłynął zasadniczo na nasze życie; papież był dla nas najwyższym autorytetem. Zapewne również kształtował wyobraźnię, wrażliwość i całe życie autorów tekstów przypominających o dokonaniach papieża Polaka, a także znacznej części naszych Czytelników. Każdy z nas ma też, obok doświadczenia zbiorowego, indywidualne wspomnienie obejmujące postać Ojca Świętego i Jego słowa.

W naszym domu od zawsze nasze dzieci mogły się wpatrywać, dorastając już we własnym, innym świecie, na zdjęcie swoje i nasze z papieżem, w Castel Gandolfo z połowy lat 90. Miały wtedy kilka, kilkanaście lat. Chcielibyśmy bowiem, aby to pokolenie trwało i trwało. By kolejne roczniki Polaków mogły – choć pozostając już wobec Niego w innej perspektywie – pozostawać z Janem Pawłem II w łączności. Tak jak dla nas wyzwaniem i zobowiązaniem stały się Jego słowa nadziei i ufności wypowiedziane na placu Zwycięstwa 2 czerwca 1979 r., tak i obecnie wydaje się, że Jego nauczanie może nam pomóc w zdefiniowaniu kolejnych wyzwań i potrzeb: „Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi, tej ziemi!”. Polska od lat jest członkiem Unii Europejskiej i NATO. Dziś jako Polacy mamy ambicję, by nie tylko stać w ogonku do kasy zarządzanej przez Komisję Europejską, lecz także by kształtować oblicze „tej ziemi”, Europy i cywilizacji człowieka stworzonego na wzór i podobieństwo samego Boga. 20 lat temu Jan Paweł II przywołał po raz kolejny Ducha Świętego. Uczynił to w miejscu znamiennym, dla mnie osobiście dziś ważnym i zobowiązującym. 11 czerwca 1999 r. w polskim parlamencie oddając szacunek polskim robotnikom, polskiej „Solidarności”, „która wybrała drogę pokojowej walki o prawa człowieka i narodu”, przypomniał ówczesnym parlamentarzystom, że w centrum wysiłków ustawodawczych jest zawsze czynienie dobra, zgodnie z klasyczną formułą: „Hominum causa omne ius constitutum est” („Każde prawo zostało ustanowione dla człowieka”).

Trwając przy tej wykładni prawa stanowionego, warto zatem wsłuchać się w słowa papieskie wypowiedziane do nas 20 lat temu, a dziś stanowiące jakże czytelny drogowskaz: „Nową jedność Europy, jeżeli chcemy, by była ona trwała, winniśmy budować na tych duchowych wartościach, które ją kiedyś ukształtowały, z uwzględnieniem bogactwa i różnorodności kultur i tradycji poszczególnych narodów. Ma to być bowiem wielka europejska Wspólnota Ducha”. Jak to zrobić? Przypominając w niniejszym numerze naszego miesięcznika wydarzenia czerwcowe, sprzed 40, 30 i 20 lat, odczuwamy dumę, że jesteśmy Polakami, że potrafiliśmy, nie gubiąc swej chrześcijańskiej tożsamości, odnaleźć drogę do niepodległości i nowoczesności. Odnaleźliśmy drogę własną i niepowtarzalną; chcemy z tym dorobkiem być pełnoprawnym uczestnikiem wszystkich ponadnarodowych projektów, łączących Polskę i Polaków z dziedzictwem cywilizacji basenu Morza Śródziemnego, któremu niezaprzeczalny powiew świeżości nadał Kościół powszechny wyrosły na krzyżu, na którym zawisł św. Piotr Apostoł. Jesteśmy dumni, a jednocześnie świadomi, że odnowa polskiej ziemi jest warunkiem sine qua non właściwego uczestnictwa w odnowie ziemi europejskiej; wtedy dopiero będzie to naszym zadaniem skutecznie realizowanym, wyznacznikiem naszego współczesnego patriotyzmu. Współczesny polski patriotyzm jest zatem w tym sensie ekspansywny, ma bowiem w sobie dynamikę pretensji i ambicji, by w Unii Europejskiej czuć się bezpiecznie jak we własnym domu.

Jan Żaryn