Archiwum

Mój najważniejszy wniosek

Zapowiadano te wybory jako historyczne. Czy były? Z jednej strony tak – kolejna kadencja dla obozu Jarosława Kaczyńskiego i możliwość kontynuacji wzmacniania Polski, rekordowe ponad 8 mln głosów, zwycięstwo przy pełnej mobilizacji społecznej, co daje wyjątkowo silny mandat. Z drugiej – nie, bo walka o przyszłość Polski nie została jednak na dłużej rozstrzygnięta. Opozycja w Sejmie, choć podzielona, będzie dość silna, a w Senacie może nawet silniejsza. Wiele wskazuje na to, że może spróbować zrobić z tej izby parlamentu ośrodek destabilizacji politycznej. Być może rację ma prof. Norbert Maliszewski, który w wywiadzie dla „Sieci” (s. 29–33) mówi, że może to mieć i pozytywne konsekwencje. 

Bo wyborcy zobaczyli, że sondaże naprawdę nie wygrywają, że jeśli nie będą zawsze maksymalnie zmobilizowani, ich program może nie być realizowany. W krótszej perspektywie trudno jednak to uznać za pozytywne wydarzenie. Tuż po ogłoszeniu wstępnych wyników głosowania Jarosław Kaczyński powiedział: „Otrzymaliśmy dużo, ale zasługujemy na więcej”. Zawarte było w tym pytanie, dlaczego mimo tej skali zmiany społecznej i gospodarczej, która się w Polsce dokonała, która dała milionom ludzi możliwość korzystania ze sprawiedliwszego podziału dochodu narodowego, ta większość dla dalszej naprawy, choć potężna, nie jest bardziej jednoznaczna? Komentatorzy w tym numerze tygodnika wskazują na wiele czynników. Od pewnych błędów w kampanii (choć to zawsze nieuniknione w takim przedsięwzięciu), przez nadmierną wiarę w sondaże, po rozleniwienie niektórych kandydatów.

Pozwolę sobie dołożyć jeden, w mojej opinii najważniejszy, wniosek. Otóż przez ostatnie cztery lata zasoby, jakimi dysponował zwycięski obóz, w minimalnym tylko stopniu pracowały na jego reprodukcję, na zwiększenie szans jego zwycięstwa. Brak było wystarczającej troski o tę otoczkę społeczną i gospodarczą, która buduje soft power każdej formacji. Już po roku widać było, że Prawu i Sprawiedliwości można grać na nosie na uczelniach, w szkołach, w kulturze, samorządach. Możliwe, że z tym nic się nie dało zrobić, zwłaszcza przy sądach, które w takich sprawach niemal nigdy nie opowiedziały się po stronie prawa, zawsze wybierając polityczność. Często nawet jednak nie próbowano. Ale też, co gorsza, w małym stopniu próbowano tę otoczkę pluralizować, tworzyć nowe instytucje społeczne (wyjątkiem były resorty Piotra Glińskiego i Zbigniewa Ziobro). 

Tak, na to są potrzebne grube miliony. Ale bez takich działań długofalowo trwałej przewagi się nie osiągnie. Dobrze, przyjmijmy na chwilę, że i to trudne. Ale jednego zrozumieć się nie da: finansowania z zasobów obozu władzy radykalnych, ewidentnych jego wrogów. Używania tych zasobów tylko po to, by pojedynczy ludzie mieli dobry PR. To się działo i dzieje, to jest lekceważenie wysiłku, do którego nawołuje się Polaków.

Michał Karnowski