Archiwum

Nadzieja w czasach niepewności

Cały świat jest pogrążony w zmęczeniu i niepokoju z powodu przedłużającej się pandemii. Nikt nie ma pewności, ile potrwa dochodzenie do normalności i czy normalność – taka, jaką znaliśmy przed koronawirusem – jest w ogóle możliwa. Informacje o pojawieniu się nowych mutacji COVID-19 przyjmowane są z niepokojem, że być może nigdy nie uwolnimy się od tego koszmaru. Nowe szczepy wirusów mogą bowiem oznaczać kolejne blokady, restrykcje, ograniczenia. Rządy poszczególnych państw poruszają się po omacku, działając metodą prób i błędów, niekiedy miotając się od ściany do ściany. Władze Szwecji, które zrezygnowały z wprowadzenia reżimu sanitarnego i przyjęły model naturalnego dochodzenia do odporności stadnej, są oskarżane o pozostawienie swych obywateli na pastwę losu oraz śmierć wielu osób. Z kolei władze Włoch, które zastosowały odmienny sposób walki z pandemią, polegający na rygorystycznym lockdownie, też są surowo krytykowane – za zgony spowodowane zaprzestaniem leczenia innych chorób oraz za rosnącą depresję wśród ludności. Stan przymusowego zamknięcia sprzyja przygnębieniu, rozpaczy i frustracji. Niekiedy rosnący gniew znajduje swe ujście na ulicach, co widzieliśmy zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych. Pod pręgierzem opinii publicznej znalazła się też Światowa Organizacja Zdrowia, która zachowywała się nieadekwatnie do zagrożenia. Najpierw lekceważyła epidemię, przyjmując narrację Pekinu, ostatnio zaś – lekceważąc zdobyte przez dziesięciolecia doświadczenie medyczne – zmieniła oficjalną definicję odporności stadnej. Choć od rozpoczęcia pandemii minął prawie rok, nadal nie mamy odpowiedzi na pytania, które zadawaliśmy sobie wówczas. Skąd wziął się wirus? Czy został wytworzony w laboratorium, czy jest pochodzenia naturalnego? W jakim kierunku będzie mutował? Jakie skutki pozostawi w organizmach? Ile potrwa pandemia? Czy szczepionka ostatecznie rozwiąże problem? Natykamy się tu na tak wiele sprzecznych teorii i hipotez, że potęguje to jeszcze bardziej zamieszanie i dezorientację. Żaden autorytet naukowy nie jest bowiem w stanie stwierdzić z całkowitą pewnością, co nas czeka w najbliższej przyszłości. Generalnie niepewność jest nieodłączną częścią conditio humana, jednak nasza cywilizacja dała wielu ludziom złudzenie, że jesteśmy w stanie panować nad otaczającą nas rzeczywistością i kontrolować wydarzenia. Niewidzialny mikrob doszczętnie zdruzgotał te iluzje. Wiele osób straciło w związku z tym egzystencjalne pewniki. Dominuje przekonanie, że przyszłość może być znacznie gorsza od przeszłości. W tej sytuacji znacznie lepiej znoszą ów stan ludzie, których nie prześladuje strach o przyszłość, ponieważ śmierć nie jest dla nich końcem wszystkiego. Najlepszym zabezpieczeniem przed niepokojem, lękiem i przygnębieniem okazuje się nadprzyrodzona nadzieja. Takim osobom lockdown nie przeszkadza cieszyć się życiem. Na poziomie poszczególnych państw kluczowe są natomiast spokój i stabilizacja. Na tle innych krajów dotkniętych epidemią widać, że Polska radzi sobie nie najgorzej. Nie sprawdziły się czarne scenariusze, kreślone zwłaszcza przez opozycję. Większość obywateli (z wyjątkiem antyrządowych demonstrantów) zachowuje dyscyplinę społeczną. Wyczuwa się świadomość, że wszyscy płyniemy tą samą łodzią, którą nie należy chybotać, żeby jej nie wywrócić. Miejmy nadzieję, że na horyzoncie wyłoni się wkrótce suchy ląd.

Grzegorz Górny