Archiwum

Stawka była naprawdę duża

Na szczycie w Brukseli Polska osiągnęła swoje najważniejsze cele. Przede wszystkim nie dopuściła do wyboru na najważniejsze w Unii stanowisko polityka, który z atakowania naszego rządu uczynił swój polityczny sztandar. Gdyby Frans Timmermans nie został zatrzymany, byłby to znak, że za łamanie reguł gry w stosunku do krajów naszego regionu nie ma kary, jest za to nagroda, w tym wypadku awans. Ale nie tylko o prestiż tu chodziło. Rząd bowiem uznał, i jest to ocena racjonalna, że Timmermans w roli szefa Komisji Europejskiej był realnym zagrożeniem dla interesów naszego kraju. Faktycznie bowiem bój dotyczy pytania, czy mamy prawo reformować kraj według własnego uznania, czy też możemy już oficjalnie mniej niż państwa zachodnie. To – czyli suwerenność – także było stawką dramatycznego szczytu w Brukseli.

Twierdzenia, że Polska poniosła klęskę, bo nie wywalczyła żadnego ważnego stanowiska, są bezpodstawne. Nasz limit takich zdobyczy wyczerpał – i to na długo – Donald Tusk. Teraz kolej na inne kraje, choćby na naszych sąsiadów z południa i północy. Dlaczego więc wśród pięciu najważniejszych unijnych urzędników nie ma żadnego przedstawiciela naszego regionu? Czy to wina Polski? Odpowiedź jest prosta: to sprawa ważna, ale dla Warszawy dużo ważniejsze było – i musiało być – zapewnienie sobie choćby elementarnego bezpieczeństwa, które stanęło pod znakiem zapytania w związku z groźbą awansu Timmermansa. W obecnym kontekście, przy tak silnym ataku, również ideologicznym, rząd musi się skupiać przede wszystkim na obronie na poziomie państwowym, wszystkie inne ścieżki, np. skomplikowane, ryzykowne gry na unijnym polu, są wątpliwym wyborem. Jakiekolwiek zyski z jakiegokolwiek stanowiska dla Słowaka czy Bułgara nie równoważyłyby strat związanych z objęciem stanowiska przez nieobliczalnego Holendra. Nie można było ryzykować, tym bardziej że kraje macierzyste ewentualnych kandydatów z regionu – a więc np. Słowacja czy Bułgaria – musiałyby mocno chcieć. A są wątpliwości, czy chciały.

Gdy więc Donald Tusk kręci głową i podkreśla z dumą, ileż to on kiedyś wywalczył, to mamy do czynienia ze sporą dawką hipokryzji. Po pierwsze, doskonale wie, co było możliwe, a po drugie, ignoruje fakt, że to on powinien dbać jako szef Rady Europejskiej o regionalną równowagę w Unii. A nie zadbał. Albo nie mógł, albo nie chciał, albo jedno i drugie.

Największym sukcesem premiera Morawieckiego na szczycie nie było jednak samo powstrzymanie Timmermansa, ale coś, co umożliwiło taki scenariusz. Otóż Polska potrafiła nie tylko zbudować, ale i utrzymać do końca koalicję kilku państw, i to szerszą niż Grupa Wyszehradzka. Do końca nikt się nie wyłamał, nikt nie zdradził, nikt nie dał się przekupić, choć przecież małe kraje często drżą na samą myśl o przeciwstawieniu się Niemcom czy Francji. Pewnie parę razy trzeba było podejmować reanimację, wiele decyzji ważyło się do końca, ale tak czy siak, cała drużyna dojechała do końca szczytu w zgodzie i solidarności. Ten wspólny sukces może sprawić, że w przyszłości będzie i więcej odwagi, i więcej wiary we własne siły. A to bardzo dużo.

Jacek Karnowski