Inteligentne specjalizacje regionów

Unia Europejska od lat stara się konkurować wiedzą i innowacyjnością ze światowymi gigantami w tej dziedzinie, czyli głównie USA i Japonią. Dlatego właśnie tak duża część Funduszy Europejskich kierowana jest szczególnie w obecnej perspektywie na wsparcie współpracy świata nauki i biznesu oraz ograniczanie kosztów i ryzyka przedsiębiorstw wdrażających innowacyjne rozwiązania. Taka strategia już przynosi korzyści — według najnowszego raportu European Innovation Scoreboard 2016 Polska odnotowała wzrost wskaźnika innowacyjności. W porównaniu z wynikiem z poprzedniego roku, Polska przesunęła się o jedno miejsce wyżej.

Aby zwiększyć efektywność podejmowanych działań na lata 2014–2020, Komisja Europejska postawiła krajom członkowskim nowe wyzwanie. Przed przystąpieniem do korzystania z nowej puli pieniędzy musiały wyznaczyć kierunki rozwoju, w których widzą największe szanse na odniesienie sukcesu — tzw. inteligentne specjalizacje. W Polsce zostały one określone na poziomie krajowym i wojewódzkim. Wyłoniono je w toku debaty między samorządami, firmami, organizacjami pracodawców a naukowcami. Pod uwagę brane były takie kwestie jak sfera naukowo-badawcza, potencjał ludzki, możliwości firm i zdolność do współpracy w różnych sektorach.

W grupie raźniej

Skupienie na danym obszarze firm działających w pokrewnych dziedzinach zwiększa szansę na ich dynamiczny rozwój. Ułatwia kooperację, zawiązywanie partnerstw czy tworzenie klastrów, czyli grup konkurujących ze sobą przedsiębiorstw, które w pewnych obszarach współpracują w celu osiągnięcia wspólnych korzyści, np. marketingowych. Ale nie tylko. Pozwala tworzyć infrastrukturę i sieć usług dobrze dopasowanych do potrzeb biznesu.

Dotyczy to np. inwestycji w wyposażenie inkubatorów i parków technologicznych, organizację branżowych spotkań, szkoleń czy warsztatów. Łatwiejsze jest również kreowanie współpracy przedsiębiorców z uczelniami czy jednostkami badawczo-rozwojowymi poprzez tworzenie forów wymiany wiedzy, doświadczeń i potrzeb tych dwóch środowisk.

Wyraźna specjalizacja regionu sprzyja też rozwojowi profesjonalnych kadr. Takie zagłębia branżowe przyciągają specjalistów, a także tworzą doskonały grunt do kształcenia przyszłych pracowników — począwszy od sprofilowania szkolnictwa zawodowego i wyższego, aż po współpracę z pracownikami naukowymi.

Skutki dla firm

Inteligentne specjalizacje przekładają się na sposób wydawania Funduszy Europejskich. To właśnie na nich powinny skupiać się inwestycje. Dotyczy to zarówno instytucji otoczenia biznesu, które swoją ofertę powinny dopasować do potrzeb firm ze wskazanych branż, jak również samych przedsiębiorców. Większe szanse na dotację mają więc projekty, wpisujące się w inteligentne specjalizacje. Dotyczy to prac badawczo-rozwojowych, jak i wdrażania wypracowanych lub zakupionych na rynku innowacyjnych rozwiązań.

Inteligentne specjalizacje wskazywane są w dokumentacji konkursów o dotacje, zarówno tych z programów regionalnych, jak i krajowych.

Monika Niewinowska

W PIGUŁCE

Inteligentne specjalizacje

Krajowe Inteligentne Specjalizacje (KIS) zostały pogrupowane w pięciu głównych kategoriach:

1. Zdrowe społeczeństwo.

2. Biogospodarka rolno-spożywcza, leśno-drzewna i środowiskowa.

3. Zrównoważona energetyka.

4. Innowacyjne technologie i procesy przemysłowe.

5. Surowce naturalne i gospodarka odpadami.

Więcej informacji szukaj na www.smart.gov.pl.

Regionalne Inteligentne Specjalizacje (RIS) odpowiadają specyfice poszczególnych województw. Na przykład warmińsko-mazurskie stawia m.in. na ekonomię wody, podkarpackie na lotnictwo i kosmonautykę, a łódzkie na nowoczesny przemysł włókienniczy, modę oraz wzornictwo.

Część specjalizacji ma charakter bardziej uniwersalny i powtarza się w większości województw, np. rozwój ICT i multimediów czy też energetyki bazującej m.in. na źródłach odnawialnych.