Ciepło i prąd z odpadów

W 2018 r. PGE Polska Grupa Energetyczna skończy budowę instalacji termicznego przetwarzania odpadów, która jednocześnie ma produkować ciepło i prąd dla Rzeszowa. To pierwsza w Polsce tego typu inwestycja firmy energetycznej.

Polskie prawo mówi, że zagospodarowanie odpadów to zadanie samorządów, więc to władze miast i gmin zajmują się tym, co jako konsumenci po sobie zostawiamy. Jedną z metod radzenia sobie ze śmieciami jest ich ponowne wykorzystanie, ale w Polsce większość śmieci po prostu trafia na składowisko. To jednak powoli staje się problemem, bo takie wysypiska są zwykle uciążliwe dla okolicznych mieszkańców, stare się przepełniają, budowa zaś nowych nie jest łatwa. Dlatego coraz więcej samorządów decyduje się na spalarnie śmieci jako najlepsze rozwiązanie problemu odpadów. Pierwsza taka instalacja powstała w roku 2000 w Warszawie, obecnie zaś takich zakładów pracuje lub powstaje osiem. Tyle że ten zakład, który budowany jest w Rzeszowie, różni się od pozostałych.

Rzeszowska instalacja termicznego przetwarzania odpadów budowana jest przez PGE Polską Grupę Energetyczną, a więc nie jest inwestycją samorządową. Jaką korzyść koncernowi energetycznemu daje taka instalacja? Przede wszystkim będzie ona – podobnie jak inne tego typu obiekty w Polsce – produkować prąd i ciepło. To, że PGE jest producentem ciepła, jest powszechnie znanym faktem, jednak warto podkreślić, że po niedawno sfinalizowanej transakcji odkupienia od francuskiej firmy EDF elektrociepłowni oraz sieci ciepłowniczych Grupa PGE jest największym w Polsce wytwórcą ciepła.

Dodatkową zaletą jest to, że część energii wytworzona w instalacji termicznego przetwarzania odpadów jest z punktu widzenia regulacji europejskich traktowana jako „zielona”, a więc umożliwia skorzystanie ze wsparcia dla ekologicznych źródeł ciepła. Obecna polityka polskiego rządu daje nadzieję, że takie wsparcie będzie kontynuowane po 2018 r., a jeśli ceny tych certyfikatów pójdą w górę, dodatkowo zwiększy to rentowność inwestycji PGE w Rzeszowie.

Ponadto instalacja, która powstaje w Rzeszowie, rzeczywiście jest ekologiczna. Ogólnie wiadomo, że w procesie spalania powstają szkodliwe substancje – np. dioksyny – oraz pyły, ale nie wszyscy wiedzą, że ilość tych substancji zależy m.in. od temperatury spalania i przede wszystkim jakości filtrów. Przy odpowiednio wysokiej temperaturze spalania ilość pyłów i szkodliwych substancji drastycznie spada, a „uzbrojenie” instalacji w urządzenia wyłapujące resztki szkodliwych substancji likwiduje zagrożenie dla zdrowia. Podobnie jest w przypadku zawilgocenia – im bardziej mokry jest „opał”, tym więcej powstaje groźnych związków chemicznych. Będą tu przetwarzane osuszane odpady, co ograniczy produkcję niebezpiecznych substancji. Na dodatek temperatura spalania wyniesie między 850 a 1150 stopni, na co pozwala zastosowana w zakładzie technologia rusztowa. Wreszcie zakład będzie wyposażony w instalacje do oczyszczania spalin i filtry, co sprawi, że jeden komin zakładu będzie emitował np. mniej dioksyn (czyli substancji szkodliwych powstających w procesie spalania), niż powstaje przy spaleniu 10 papierosów. Identyczne zakłady funkcjonują w całej Europie i dbający o swoje zdrowie Europejczycy nie protestują przeciwko nim.

O tym, że przetwarzanie odpadów będzie miało coraz większe znaczenie, świadczy choćby to, że w niektórych krajach składowanych jest ich góra 10 proc. Tak na przykład robią Niemcy, Belgia, Szwecja, Holandia, Austria i Dania. Tam bowiem przetwarza się 50 proc. odpadów, a pozostałą część się spala. To rozwiązanie ekologiczne i przychylnie traktowane przez Unię Europejską.

Dla PGE Rzeszów może być poligonem doświadczalnym. Koncern po zakupie ciepłowni i sieci ciepłowniczych od EDF zamierza mocniej rozwinąć tę działalność. W połowie grudnia ogłosił strategię związaną z częścią ciepłowniczą. Wiadomo, że koncern zamierza inwestować i w nowe sieci ciepłownicze, i w nowe instalacje do produkcji ciepła, zwykle w kogeneracji (czyli jednoczesnej produkcji energii elektrycznej i ciepła). Może się okazać, że w niektórych miastach dodanie do tego miksu jeszcze instalacji termicznego przetwarzania odpadów zwiększy rentowność całego rozwiązania. Jeśli okaże się, że instalacja w Rzeszowie spełnia wymagania, jakie firma przed nią postawiła, być może takich zakładów pojawi się w Polsce więcej.

Grupa PGE kreuje energetykę jutra

Po finalizacji transakcji przejęcia polskich aktywów EDF Grupa PGE jest już nie tylko liderem rynku energii elektrycznej, lecz także ciepła. W związku z tym 14 grudnia ogłosiliśmy opracowywaną od miesięcy Strategię Ciepłownictwa, która prezentuje nasz długofalowy pomysł na rozwój tego sektora. W centrum zainteresowania postawiliśmy klienta i środowisko.

Zgodnie z założeniami strategii funkcjonujące w Grupie PGE aktywa kogeneracyjne, czyli takie, które jednocześnie produkują energię elektryczną i ciepło, zostaną włączone do spółki PGE Energia Ciepła. W ramach spółki PGE Energia Ciepła będzie funkcjonować również Elektrociepłownia w Rzeszowie.

Celem PGE jest pozycja lidera zmian środowiskowych w sektorze, osiągnięta poprzez działania na rzecz walki o czyste powietrze w polskich miastach. Chcemy dywersyfikować nasz miks paliwowy, by docelowo w 2030 r. spółka PGE Energia Ciepła osiągnęła poziom 50 proc. wykorzystania niskoemisyjnych źródeł energii.

Proces stopniowego zwiększania paliw niskoemisyjnych widać doskonale na przykładzie Elektrociepłowni w Rzeszowie, gdzie od połowy 2018 r. ultranowoczesna i ekologiczna Instalacja Termicznego Przetwarzania z Odzyskiem Energii stanowić będzie podstawowe źródło wytwarzania energii elektrycznej i ciepła. Zastąpi ona najstarsze kotły, które staną się urządzeniami szczytowymi, uruchamianymi sporadycznie, wyłącznie w okresach największego zapotrzebowania na ciepło w Rzeszowie. Dzięki temu powietrze w mieście będzie czystsze.

W ITPOE proces termicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych będzie się odbywał w oparciu o sprawdzoną i popartą wieloletnim doświadczeniem eksploatacyjnym technologię z zastosowaniem kotła rusztowego. Instalacja będzie spełniała najwyższe kryteria w zakresie norm ochrony środowiska oraz najlepszych dostępnych technik, tzw. BAT. ITPOE będzie elementem kompleksowego systemu gospodarowania odpadami w Rzeszowie, a jej budowa i wydajność wynika bezpośrednio z potrzeb miasta w zakresie przetwarzania miejskich odpadów komunalnych. Odzyskana z odpadów energia zapewni latem ciepło niezbędne do ogrzania wody użytkowej dla całego miasta Rzeszowa.

Inwestycja realizowana w Rzeszowie idealnie wpisuje się w Strategię Ciepłownictwa Grupy Kapitałowej PGE, która chce być dobrym sąsiadem lokalnych społeczności i firmą ciepłowniczą pierwszego wyboru. Rozwój segmentu ciepłownictwa wzmocni bezpieczeństwo dostaw ciepła do milionów polskich domów i przyczyni się do rozwoju gospodarczego kraju.

Henryk Baranowski,
prezes zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej