Archiwum

Polska nie skręca w lewo

W każdym kraju podstawą ładu publicznego jest pewien niepisany consens społeczny, czyli milcząca zgoda większości mieszkańców na istnienie określonego zestawu wspólnie wyznawanych wartości. Nie muszą być one wyryte na kamiennych tablicach, lecz mimo to stanowią fundament tożsamości każdej wspólnoty politycznej. W Europie Zachodniej ów consens ma (w sensie ideowym, a nie partyjnym) charakter lewicowo-liberalny. W Polsce jest on natomiast zdecydowanie bardziej przesunięty ku wartościom konserwatywnym, tradycyjnym, chrześcijańskim. Potwierdzają to wybory parlamentarne w ostatnich kilkunastu latach, w których lewica (zarówno ta stara – postkomunistyczna, jak i nowa – obyczajowa) nie była w stanie łącznie przekroczyć nawet 20 proc. Przypomnijmy: 2005 – 15,3 proc., 2007 – 13,5, 2011 – 18,26, 2015 – 11,17, 2019 – 12,56. Ostatni wynik SLD wydaje się sukcesem tylko dlatego, że w poprzedniej elekcji na skutek rozbicia głosów lewica nie miała swej reprezentacji parlamentarnej. W rzeczywistości jednak żaden przełom światopoglądowy nie nastąpił. Ów pejzaż zaciemnia nieco Platforma Obywatelska, która powstała jako partia chrześcijańsko-demokratyczna i wciąż należy do chadeckiej międzynarodówki, lecz w wielu kwestiach opowiada się za postulatami lewicy. Jej przywódcy to ludzie władzy, którzy idee traktują raczej instrumentalnie, jednak spora część elektoratu PO to osoby przywiązane do wartości konserwatywnych i religii chrześcijańskiej. Donald Tusk miał tego świadomość, dlatego umiejętnie prowadził politykę balansu, starając się sytuować gdzieś w ideowym centrum. Dalsze przesuwanie się tej partii na lewo może jednak spowodować odpływ wyborców. W Polsce, tak jak na Zachodzie, trwa też wojna kulturowa, ale jej fronty przebiegają w innych miejscach niż tam. U nas obowiązuje np. ustawa o ochronie życia poczętego, obecnie zaś toczy się batalia o zakaz aborcji eugenicznej. Gdzie indziej natomiast maksimum tego, o co walczą środowiska pro-life, to np. zgoda rodziców, by 16-latka mogła dokonać aborcji na życzenie, bo do tej pory nie musieli oni nawet o tym wiedzieć. W Polsce nawet bunt młodego pokolenia przeciw starszym generacjom częściej niż na Zachodzie odbywa się pod sztandarami prawicy niż lewicy. Badania socjologiczne wśród młodzieży pokazują, że mniej więcej jedna piąta deklaruje się zdecydowanie jako lewicowa i tyle samo jako prawicowa. Pozostały środek nie ma tak wyraźnej autoidentyfikacji ideowej, jednak przechyla się w stronę konserwatywną. Decydują o tym trzy czynniki: przywiązanie do Kościoła, patriotyzm i poczucie dumy z własnej historii, a przede wszystkim uznanie za priorytet życiowy szczęśliwej rodziny i udanego małżeństwa. Po to, by lewica wygrała, musi więc dokonać demontażu w trzech kluczowych obszarach: religii, narodu i rodziny. Na razie tę walkę przegrywa, co pokazały ostatnie wybory.

Grzegorz Górny