Archiwum

Wspólnicy?

Putinowska Rosja w bezczelności nie ma sobie równych. To bezczelność dobrze mierzona: ma obezwładniać samą skalą kłamstwa. Kilka godzin po zestrzeleniu malezyjskiego samolotu Putin grzmiał: „Bezwarunkowo państwo, na którego terytorium to się stało, ponosi odpowiedzialność za tę straszną tragedię”. Jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki wschodnie obszary Ukrainy przestały być ziemią należną Rosji. Putin dodał: „Do tej tragedii by nie doszło, gdyby nie wznowiono działań bojowych na południowym wschodzie Ukrainy”. KGB-owski agresor ma pretensje do swojej ofiary, że śmiała bronić własnych granic, że próbuje przywrócić elementarny ład w swoim domu. My, Polacy, dobrze znamy ten sowiecki styl.

Ale Zachód, zwłaszcza Europa, chce wierzyć Putinowi, pragnie tego z całego serca. I gdy tylko złapie nitkę nadziei, trzyma się jej uparcie. Moskwa o tym wie i cynicznie pod- suwa zatrute, ale sprytnie opakowane tezy. Tym razem jednak sztuczka może się nie udać. Dlatego, że na pokładzie malezyjskiego samolotu, oprócz Filipińczyków, Malezyjczyków i Indonezyjczyków, byli Holendrzy, Australijczycy, Brytyjczycy, Niemcy, Belgowie oraz Kanadyjczyk. A świat Zachodu o swoich obywateli dba. Jest w stanie latami zbierać malutkie fragmenty, by – jak w przypadku Lockerbie – wyjaśnić sprawę i ukarać winnych. Pigułka kłamstwa tym razem nie zadziała. Pojawią się więc pytania, kto to zrobił i skąd miał broń. A tu prawie wszystko wydaje się jasne: strzelali separatyści wykreowani i wyposażeni przez Moskwę. Może przez pomyłkę, może nie.

To jest być może ostatnia szansa, by Putina powstrzymać stosunkowo niewielkim kosztem. Sekretarz/car poczyna sobie coraz śmielej, bo napotyka ledwie symboliczny opór. Może dlatego, że skutki jego agresywnej polityki odczuwały dotąd kraje po- łożone w dawnej strefie sowieckiej – Gruzja, Polska, państwa bałtyckie, Ukraina. Teraz odłamki, straszliwe, bo mówimy przecież o dramacie setek rodzin, o śmierci 80 dzieci, uderzyły w Zachód.

Gdy pytamy o winnych tej wielkiej tragedii, patrzymy na mury Kremla. Ale patrzeć powinniśmy także na siedzibę kanclerz Niemiec. To polityka Berlina, formalnie krytyczna wobec Putina, realnie co najmniej życzliwa, podszyta pokusą pełnej współpracy, jest źródłem tej narastającej zuchwałości. To polityka Berlina, niemal histerycznie antyamerykańska, rozbija jedność Zachodu. Brzmiący więcej niż groźnie projekt pod nazwą „russkij mir” ma dwóch budowniczych.

Jacek Karnowski, redaktor naczelny